Decyzja o byciu hodowcą jest bardzo odpowiedzialną decyzją i nigdy nie powinna być podejmowana pod wpływem chwili. Hodowla to bardzo odpowiedzialne zajęcie, zajmujące niejednokrotnie 24h/7. Dziś napiszę od czego zacząć, co trzeba mieć na w razie "w", oraz plusy i minusy bycia hodowcą.
W pierwszej kolejności zaczynamy od wyboru klatki, rzeczy do klatki, planu diety, suplementu, oraz przede wszystkim od planu hodowlanego. Wszystko to jeszcze przed zakupem zwierząt! To nie jest tak, że kupisz sobie samca X z hodowli Y i samiczkę Z z hodowli U, bez pochodzenia i je sobie połączysz - to jest podstawowy błąd.
Przed zakupem w/w zbieramy najpierw wiedzę na temat hodowli, rozrodu i możliwych niebezpieczeństw następujących przy nieodpowiednim łączeniu zwierzaków. Jest to też powód aby dowiedzieć się dlaczego tak ważne jest pochodzenie i drzewo genealogiczne zwierzaków. W Polsce mamy małą pulę genetyczną, a co za tym idzie też duże ryzyko chowu wsobnego. Dokładnie ten sam problem istnieje m.in. w Wielkiej Brytanii. Szczególnie jeżeli chodzi o lotopałanki kolorowe, ponieważ jest ich po prostu mało. Dlatego też nie bez powodu prowadzone są plany hodowlane i drzewka rejestrowane w rejestrach zwierząt.
Chcąc zostać hodowcą musimy zadać sobie podstawowe pytania:
- Czy mam na to czas? Hodowla zajmuje dużo czasu. Chcąc hodować musimy uzbroić się w cierpliwość. Ciąża trwa między 7 a 14 dni, potem małe Joey przechodzi z kloaki do torebki, gdzie pozostaje pierwsze 6-8 tygodni. Jest to też newralgiczny okres dla samicy, przez co często dochodzi do kanibalizmu młodych czy też ich odrzutu, spowodowane różnymi czynnikami (za mało białka w diecie, stres, młode umarło, samica nie chce dalej wychowywać młodych). Po tym okresie samica zaczyna wypuszczać maluchy z torby. Młode przez kolejne 8-10 tygodni żywią się jeszcze mlekiem matki, powoli ucząc się jak być lotopałankami. W tym okresie zaczyna się także wdrukowanie, że człowiek to przyjaciel oraz część stada, a więc jest to okres kiedy musimy poświęcić naszym podopiecznym dużo czasu i nauczyć je odpowiednich zachowań.
- Czy mamy pieniądze na to aby nasze lotopałanki były zdrowe i pod odpowiednią opieką specjalistów znających się na tym gatunku? Trzeba pamiętać, że to nie są tanie zwierzaki. Podczas krycia niektóre samce potrafią przejawiać agresję, co skutkuje wygryzieniem rany u samicy, którą trzeba jak najszybciej opatrzeć u weterynarza. Kolejną sprawą są odrzuty młodych, które zabierają czas a także pieniądze na odpowiednie preparaty i dogrzewanie (temperatura w torbie u samicy dochodzi do nawet 40 stopni, także należy odtworzyć podobne warunki przy odkarmianiu). Mleko dostępne w Polsce, które sprawdziło się przy odchowaniu młodych to GimCat kitten milk goat, oraz Beaphar mleko dla małych zwierząt. Do tego dodaje się Colostrum, które wzmacnia młode lotopałanki w okresie wzrostu.
- Czy znajdziesz odpowiednich nowych właścicieli? Sama sprzedaż to jedno, ale także trzeba patrzeć po co ktoś je kupuje. Dlatego też warto kastrować samce kiedy osiągną wiek 3 miesięcy, aby zapobiec możliwemu inbredowi (chów wsobny) jeśli nie znajdzie się od razu nabywca. Samce są płodne już w wieku 4 miesięcy, a co za tym idzie mogą pokryć swoją matkę lub siostrę!
CHÓW WSOBNY
Inbreding dzielimy na kilka rodzai:
- Inbred bardzo bliski (brat x siostra, matka x syn, córka x ojciec itp. w skrócie 1 linia )
- Inbred bliski (pół brat x pół siostra, matka x dziadek, babcia x ojciec itp. w skrócie 2 i 3 linia)
- Inbred daleki (kuzyn x kuzynka, wujek x siostrzenica itp. w skrócie 3 i 4 linia)
- Inbred bardzo daleki (od 5 linii)
Najczęstszym chowem wsobnym opisywanym w wielu badaniach jest chów wsobny w 1, 2 i 3 linii. Taki rodzaj chowu bardzo często doprowadza do tak zwanej depresji chowu wsobnego, która obarczona jest wieloma problemami genetycznymi oraz zdrowotnymi. Mając to na względzie nie należy łączyć blisko spokrewnionych lotopałanek.
Czym objawia się depresja chowu wsobnego?
Konsekwencją takiego chowu są deformacje (pyska, kończyn, ogona, całego ciała), choroby genetyczne, bardzo niska przeżywalność młodych oraz mniejsza żywotność w późniejszym okresie (lotki blisko inbredowane z reguły nie dożywają więcej niż 5 lat), niska masa urodzeniowa, choroby serca, skóry i układu trawiennego, deformacje torby i prącia, bezpłodność, wnętrostwo, chimeryzm, a także obojnactwo. Poziom odrzutu młodych jest powyżej 80%, a więc jest to bardzo wysoki procent. Często taki odrzut kończy się także zabiciem młodych i ich skanibalizowaniem.
Dlaczego tak się dzieje? Genetyka stojąca za depresją inbredową
Większość ssaków ma dwie kopie każdego genu w swoim ciele. Każda kopia nazywana jest allelem. Interakcja dwóch alleli genu wytwarza fenotyp organizmu, widoczne cechy, które organizm wyraża. Każda osoba/zwerzę/roślina ma tylko dwa allele dla każdego genu, ale w całej populacji może być ich znacznie więcej. Różne kombinacje alleli powodują znaczną część fizycznej zmienności, którą widzimy u poszczególnych osób.
Dla prawie każdego genu jeden allel jest dziedziczony od matki dziecka, a jeden allel jest dziedziczony od ojca dziecka. Mama i tata mogą dać ten sam allel dla określonego genu lub każdy z nich może dać ci inny allel. Kiedy dana osoba ma dwie kopie tego samego allelu dla określonego genu, są one uważane za homozygotyczne dla tego genu; jeśli zamiast tego mają dwa różne allele, nazywa się je heterozygotycznymi dla tego genu. Możliwe jest, że pojedynczy osobnik jest homozygotyczny pod względem niektórych cech w swoim genomie, ale heterozygotyczny pod względem innych.
Kiedy mama i tata są spokrewnieni, mają już dużą część swoich genów. Oznacza to, że prawdopodobnie mają wiele wspólnych alleli. Dlatego, gdy się rozmnażają, są ograniczone w szeregu różnych alleli, które mogą przekazać swojemu potomstwu. Wsobne potomstwo częściej dziedziczy pasujące allele o dowolnej konkretnej cesze, co prowadzi do wzrostu homozygotyczności w całym genomie.
Dlaczego to takie ważne? Pamiętaj, że organizmy wyrażają gen w oparciu o interakcję między własnymi dwoma allelami, a różne kombinacje alleli dają różne wyniki. Interakcje między allelami w najprostszych wzorcach dziedziczenia można scharakteryzować jako dominujące lub recesywne. Dominujący allel ulega zawsze ekspresji, gdy dana osoba nosi go w swoim genomie, nawet jeśli posiada tylko jedną kopię. Jeśli organizm jest homozygotyczny dla dominującego allelu lub heterozygotyczny i niesie jedną kopię dominującego allelu, nadal będą wyrażać dominującą cechę. Natomiast allel recesywny pojawia się w fenotypie danej osoby tylko wtedy, gdy ma dwie kopie, to znaczy, jeśli jest homozygotyczny dla Recesywny allel.
W wielu systemach heterozygotyczność koreluje pozytywnie z ogólną sprawnością, tak że osoby, które są heterozygotyczne pod względem większej liczby genów w całym genomie, mają wyższą sprawność życiową. Homozygotyczność sama w sobie nie jest z natury dobra ani zła. Problem polega na tym, że wiele mutacji, które zakłócają normalne funkcjonowanie organizmu, to recesywne allele, które mogą być skutecznie maskowane u osób heterozygotycznych, ale stają się szkodliwe, gdy ulegają homozygotycznej ekspresji. Utrzymują się w populacji, ponieważ są przenoszone przez heterozygotyczne osobniki, które mają mutację w swoim genotypie, ale nie wyrażają jej w swoim fenotypie. Dotyczy to wielu poważnych chorób u ludzi, w tym mukowiscydozy, niedokrwistości sierpowatokrwinkowej i choroby Tay Sachsa.
Te trzy zaburzenia są skrajnymi przypadkami, w których homozygotyczność pojedynczego genu ma niszczący lub śmiertelny wpływ na organizm. Częściej na złożone funkcje, takie jak podatność na choroby, tempo wzrostu lub reprodukcja, wpływa wiele genów. Ponieważ osobniki wsobne stają się coraz bardziej homozygotyczne w całym genomie w ciągu pokoleń chowu wsobnego, są bardziej skłonne do homozygicznego gromadzenia recesywnych alleli i ekspresji szkodliwych mutacji w ich fenotypie. Każda pojedyncza mutacja, rozpatrywana niezależnie, może mieć tylko niewielki wpływ na sprawność organizmu, ale gdy mutacje gromadzą się w wielu miejscach w całym genomie, całkowite skutki mogą być poważne.
Większość ssaków ma dwie kopie każdego genu w swoim ciele. Każda kopia nazywana jest allelem. Interakcja dwóch alleli genu wytwarza fenotyp organizmu, widoczne cechy, które organizm wyraża. Każda osoba/zwerzę/roślina ma tylko dwa allele dla każdego genu, ale w całej populacji może być ich znacznie więcej. Różne kombinacje alleli powodują znaczną część fizycznej zmienności, którą widzimy u poszczególnych osób.
Dla prawie każdego genu jeden allel jest dziedziczony od matki dziecka, a jeden allel jest dziedziczony od ojca dziecka. Mama i tata mogą dać ten sam allel dla określonego genu lub każdy z nich może dać ci inny allel. Kiedy dana osoba ma dwie kopie tego samego allelu dla określonego genu, są one uważane za homozygotyczne dla tego genu; jeśli zamiast tego mają dwa różne allele, nazywa się je heterozygotycznymi dla tego genu. Możliwe jest, że pojedynczy osobnik jest homozygotyczny pod względem niektórych cech w swoim genomie, ale heterozygotyczny pod względem innych.
Kiedy mama i tata są spokrewnieni, mają już dużą część swoich genów. Oznacza to, że prawdopodobnie mają wiele wspólnych alleli. Dlatego, gdy się rozmnażają, są ograniczone w szeregu różnych alleli, które mogą przekazać swojemu potomstwu. Wsobne potomstwo częściej dziedziczy pasujące allele o dowolnej konkretnej cesze, co prowadzi do wzrostu homozygotyczności w całym genomie.
Dlaczego to takie ważne? Pamiętaj, że organizmy wyrażają gen w oparciu o interakcję między własnymi dwoma allelami, a różne kombinacje alleli dają różne wyniki. Interakcje między allelami w najprostszych wzorcach dziedziczenia można scharakteryzować jako dominujące lub recesywne. Dominujący allel ulega zawsze ekspresji, gdy dana osoba nosi go w swoim genomie, nawet jeśli posiada tylko jedną kopię. Jeśli organizm jest homozygotyczny dla dominującego allelu lub heterozygotyczny i niesie jedną kopię dominującego allelu, nadal będą wyrażać dominującą cechę. Natomiast allel recesywny pojawia się w fenotypie danej osoby tylko wtedy, gdy ma dwie kopie, to znaczy, jeśli jest homozygotyczny dla Recesywny allel.
W wielu systemach heterozygotyczność koreluje pozytywnie z ogólną sprawnością, tak że osoby, które są heterozygotyczne pod względem większej liczby genów w całym genomie, mają wyższą sprawność życiową. Homozygotyczność sama w sobie nie jest z natury dobra ani zła. Problem polega na tym, że wiele mutacji, które zakłócają normalne funkcjonowanie organizmu, to recesywne allele, które mogą być skutecznie maskowane u osób heterozygotycznych, ale stają się szkodliwe, gdy ulegają homozygotycznej ekspresji. Utrzymują się w populacji, ponieważ są przenoszone przez heterozygotyczne osobniki, które mają mutację w swoim genotypie, ale nie wyrażają jej w swoim fenotypie. Dotyczy to wielu poważnych chorób u ludzi, w tym mukowiscydozy, niedokrwistości sierpowatokrwinkowej i choroby Tay Sachsa.
Te trzy zaburzenia są skrajnymi przypadkami, w których homozygotyczność pojedynczego genu ma niszczący lub śmiertelny wpływ na organizm. Częściej na złożone funkcje, takie jak podatność na choroby, tempo wzrostu lub reprodukcja, wpływa wiele genów. Ponieważ osobniki wsobne stają się coraz bardziej homozygotyczne w całym genomie w ciągu pokoleń chowu wsobnego, są bardziej skłonne do homozygicznego gromadzenia recesywnych alleli i ekspresji szkodliwych mutacji w ich fenotypie. Każda pojedyncza mutacja, rozpatrywana niezależnie, może mieć tylko niewielki wpływ na sprawność organizmu, ale gdy mutacje gromadzą się w wielu miejscach w całym genomie, całkowite skutki mogą być poważne.
Niezbędne rzeczy przy hodowli lotopałanek - czyli przygotowanie
W pierwszej kolejności musimy zająć się habitatem, czyli klatką oraz planem ile ma być zwierząt na początek. Przy dwóch lotopałankach (parka samiec i samica z udokumentowanym pochodzeniem) wystarczy klatka mająca optimum (50 x 60 x 120) lub więcej (im większa tym lepiej!). W klatce powinien znajdować się kołowrotek, zabawki drewniane, polarowe, plastikowe, skrytki (np. kokosy, tuby korkowe, domki polarowe, tunele), podesty.
UWAGA! Polarowe rzeczy muszą mieć kryte szwy! W innym wypadku lotki mogą zrobić sobie krzywdę!
Po zakupie tych rzeczy zaczynamy szukać informacji na temat planu dietetycznego, zachowania i rozrodu. Najlepszą opcją jest dodać się do grup tematycznych, oraz poszukać odpowiednich hodowli, które będą chciały przeprowadzić cały proces od A do Z i w trudnych sytuacjach nie zostawiały nowicjusza na lodzie.
Kolejną sprawą jest też temat "co chcemy hodować? Jakie odmiany chcemy uzyskać? Jak łączyć aby miało ręce i nogi?". Tutaj wchodzi genealogia, pochodzenie i genetyka. Łączenia nieznanych osobników, których pochodzenie jest niepewne nie powinno mieć miejsca, ponieważ nie mamy pewności czy nie są w jakikolwiek sposób ze sobą spokrewnione. Takie lotki oznaczone są jako NN w drzewie geanalogicznym.
Temat ten będzie dalej aktualizowany o nowe tematy!
0 comments:
Prześlij komentarz