Lotopałanka Karłowata - Podstawy

         Lotopałanka Karłowata (Petaurus breviceps) pochodzi z Australii, Papui- Nowej Gwinei, Tasmanii oraz Indonezji i jest torbaczem nadrzewnym. Żyje w lasach eukaliptusowych oraz w ich obrzeżach (w tym też w miastach nieopodal). Często przez wielu są mylone z wiewiórką latającą = Polatuchą. Są to jednak dwa odrębne gatunki nie mające ze sobą nic wspólnego!

          Lotopałanki są zwierzętami silnie stadnymi, a ich kolonie mogą liczyć nawet kilkanaście osobników ( w tym jeden samiec (rzadziej więcej, np. ojciec z synem/ bracia), miedzy 6 a 8 dorosłych samic oraz młode do 5/6 miesiąca życia). Jedna taka kolonia jest w stanie bez problemu zaatakować i zabić kota. Polowanie oraz przegonienie intruza u lotopałanek wygląda w dość nietypowy sposób – lotopałanka informuje szczeknięciami, że pod nią jest intruz/ zdobycz. Jeżeli dane zwierzę przekracza możliwości polowania jednego osobnika – z pomocą przychodzi reszta kolonii rodzinnej. Najpierw próbują intruza wystraszyć szczekaniem, warkami (Crabbing), a jeśli ta metoda nie działa – atakują skacząc z góry wprost na ofiarę/ intruza. Dzięki brakowi instynktu samozachowawczego bardzo często lotopałanki walczą z innymi zwierzętami (niestety nie zawsze z tak pozytywnym skutkiem jak napisałam wyżej).

Zwierzęta z którymi Lotopałanki rywalizują o jedzenie w miastach:

- Szczury

- Wiewiórki

- Koty

- Inne podgatunki Pałanek (np. Petaurus Ariel, Pałanka żółtobrzucha)

Zagrożenia w naturze:

- Wycinka lasów eukaliptusowych

- Pożary i susze

- Powodzie błyskawiczne

- ptaki drapieżne, np. sowy

- Choroby

- Inne kolonie

          Żywienie w naturze jest zupełnie inne niż w niewoli ponieważ zależy od wielu czynników – pory roku, ilości dostępnej żywności oraz od wielkości stada.

PORY ROK: Australia oraz wyspy sąsiadujące mają trochę inne okresy pór roku, które dzielą się na pory deszczowe, przesileniowe (pomiędzy) i suche. W porze deszczowej i przesileniowej lotopałanki się rozmnażają – wypada ten okres między wrześniem a marcem. Są to miesiące obfite w bardzo dużą ilość białka łatwego do upolowania, np. Pisklęta, młode gryzonie (oseski, ślepe mioty), jaja ptaków, podloty, larwy owadów. Duża ilość białka w naturze działa jak aktywator hormonalny dla rui u samic.

ILOŚĆ DOSTĘPNEJ ŻYWNOŚCI: Oprócz łatwo dostępnego białka – pojawiają się kwiaty (np. Hibiskusa), spadzie drzewcowe (np. z Akacji), większe ilości nektarów i miodów pszczelich; a także owoce (np. jagody muntharai).

WIELKOŚĆ STADA: Jak już wcześniej wspomniałam – kolonia rodzinna tudzież stado może liczyć od kilku osobników do nawet kilkunastu (w tym też młode). Im większa kolonia tym większe szanse na zdobycie większej ilości pożywienia.

 

Lotopałanka jako gatunek inwazyjny?

       Jak najbardziej. Lotopałanki zostały przywiezione m. in. Na Tasmanię i Indonezję przez człowieka. Dobre warunki pozwoliły na szybkie rozmnożenie się i rozprzestrzenianie po wyspach, zagrażając rodzimej faunie (m.in. papugom ostrosternym), dlatego w tamtych rejonach są uważane za zwierzęta inwazyjne, co jednak w Polsce nie grozi. Zwierzęta te nie lubią zimna - temperatura poninżej 15 stopni potrafi wprowadzić je w stan odrętwienia lub hibernacji.

Fizjologia

    Lotopałanka jest torbaczem, a więc błędnym jest nazywanie jej gryzoniem. Mierzy około 30cm wraz z ogonem. Posiada bardzo chwytne palce zakończone ostrymi pazurkami (na każdej łapce posiada po pięć palców, z czego na tylnych łapkach dwa są złączone ze sobą za wyjątkiem kciuków przeciwstawnych na łapkach, które działają jak chwytak). Dwa palce u dolnych kończyn są też zrośnięte dodatkową krótką błoną - powodem, dla którego oba palce są ze sobą połączone, jest to że używają tego jako narzędzia do pielęgnacji / jako grzebienia. Reszta pazurków działa jak dodatkowa pomoc przy lądowaniu i biegu po chropowatych powierzchniach (np. drzewach).

    Samce i samice lotopałanki różnią się od siebie nie tylko wielkością (samce dorastają nawet do 42cm, samice są widocznie mniejsze), ale też wyglądem. Samce posiadają trzy gruczoły - na czole (tak zwana łysinka lub gruczoł czołowy), na klatce piersiowej (gruczoł piersiowy) oraz w kloace (tak, lotopałanki nie posiadają oddzielnego ujścia wydalniczego, a właśnie kloakę tak jak gady i ptaki). Dodatkowo samce posiadają dwa prącia i mosznę w kształcie małej piłeczki wiszącej na brzuchu; natomiast samice posiadają dwie macice oraz torbę na brzuchu. Samice nie posiadają gruczołu czołowego i piersiowego. Waga samca wynosi między 100 a 140g, natomiast samicy między 90 a 120g.  

Rozród w naturze

    W naturze lotopałanki rozmnażają się dwa razy w roku. Ruja pojawia się dwa razy w trakcie trwania pory deszczowej. Młode rodzą się między 5 a 10 dniem ciąży i są kompletnie nie przygotowane do normalnego życia. Mierzą około 5 milimetrów (tyle co ziarenko ryżu) i ważą tylko 0,2g. Mają wykształcony tylko tułów, przednie łapki i głowę. Są głuche i ślepe. Zwykle rodzi się ich od dwóch do czterech, z czego tylko dwa zwykle przedostają cię do torby, a reszta jest zlizywana i zjadana przez samicę. Młode po przedostaniu się do torebki zaczepiają się o najbliższy sutek w celu pobierania pokarmu (są bardzo mocno przytwierdzone do sutka, więc ryzyko odczepienia jest bardzo małe. Joey'e (tak zostały nazwane w Australii małe torbacze każdego gatunku) w torbie mamy pozostają przez około osiem tygodni do momentu osiągnięcia odpowiedniego wieku, wagi i wielkości aby móc zostać odczepionym od sutka. Po osiągnięciu tego wieku rolę opiekuna przejmuje reszta stada, w tym też samiec, natomiast samica przychodzi tylko po to aby je nakarmić oraz ogrzać. Maluchy piją mleko jeszcze przez kolejne 6-8 tygodni, w międzyczasie powoli ucząc się podstaw życia, często wędrując na grzbiecie rodziców lub kogoś z grupy rodzinnej. Młode samce po osiągnięciu wieku pięciu miesięcy są przeganiane ze stada (bardzo rzadko zdarza się, że jakiś osobnik może pozostać jako opiekun młodych).